Το κούρεμα δανείων στην Ισλανδία
- Details
- Category: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
- Published on Tuesday, 19 August 2014 08:55
- Written by Administrator
- Hits: 17827
Η κυβέρνηση της Ιρλανδίας έχει ανακοίνωσε πρόσφατα την έναρξη ενός προγράμματος ανακούφισης δανειοληπτών, οι οποίοι συνάψει στεγαστικά δάνεια με επιτόκιο συνδεδεμένο με τον πληθωρισμό. Το πρόγραμμα αυτό αναμένεται ότι θα καλύψει 69,000 από 124,000 στεγαστικά δάνεια που υπάρχουν σήμερα στο τραπεζικό σύστημα της Ισλανδίας. Η μείωση στο κάθε δάνειο θα είναι κατά μέσο όρο €13,500 ενώ το μέγιστο ποσό της μείωσης σε ένα δάνειο δεν μπορεί να υπερβεί τις €26,000 (για μεγάλα δάνεια). Το συνολικό κόστος του κουρέματος θα είναι γύρω στα €932 εκατομμύρια και θα χρηματοδοτηθεί κατά 55% με φορολογίες στον τραπεζικό τομέα, και το υπόλοιπο 45% με αφορολόγητες συνταξιοδοτικές εισφορές στα συνταξιοδοτικά ταμεία των δανειοληπτών.
Στην Ισλανδία, όπως και σε άλλες χώρες αλλά όχι στην Κύπρο, ένας εργαζόμενος που εισφέρει αφορολόγητες εισφορές σε συνταξιοδοτικά ταμεία του εργοδότη του ή και σε ιδιωτικά συνταξιοδοτικά σχέδια, δεν εισπράττει το ποσό που του αναλογεί όποτε θέλει αλλά σε ισόβια σύνταξη. Με το σχέδιο αυτό, η κυβέρνηση της Ισλανδίας επιτρέπει στους δανειολήπτες να πάρουν μέρος των χρημάτων αυτών νωρίτερα και να το διαθέσει έναντι του χρέους του. Δηλαδή, ο δανειολήπτης μπορεί να ξοφλήσει μέρος του δανείου του με χρήματα που θα εισέπραττε κατά τη συνταξιοδότηση του. Φανταστείτε για παράδειγμα ένας δανειολήπτης στην Κύπρο, να πληρώσει μέρος του δανείου του με χρήματα από τη σύνταξη του, που θα πάρει αργότερα. Το πρόγραμμα ανακούφισης των δανειοληπτών στην Ισλανδία αφορά στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο το οποίο μεταβάλλεται με τον πληθωρισμό (γενική αύξηση στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών). Όταν αυξάνεται ο πληθωρισμός, αυξάνεται και το επιτόκιο. Το πρόγραμμα καλύπτει επίσης και στεγαστικά δάνεια σε ευρώ (λόγω χαμηλότερου επιτοκίου). Όταν το εθνικό νόμισμα της Ισλανδίας, Κρόνα, ήταν ισχυρό, οι δόσεις ήταν κανονικές, όταν όμως η Κρόνα υποτιμήθηκε σημαντικά, οι δόσεις αυξήθηκαν. Η ιστορία έχει πάντοτε κάτι να μας διδάξει. Η Ισλανδία, όπως και η Κύπρος, απολάμβανε μεγάλες και μακροχρόνιες εισροές ξένων κεφαλαίων, κυρίως από Άγγλους και Ολλανδούς, οι οποίοι κυνηγούσαν ψηλά επιτόκια για στις καταθέσεις τους, το εθνικό νόμισμα της Ισλανδίας, την Κρόνα. Οι ξένες καταθέσεις έγιναν δάνεια στην εγχώρια αγορά, τα πλείστα με κυμαινόμενο επιτόκιο προσαρμοσμένο με τον πληθωρισμό. Ενόσω οι εισροές ξένων κεφαλαίων συνεχίζονταν, το εθνικό νόμισμα της χώρας δυνάμωνε περισσότερο και όλοι κέρδιζαν, τράπεζες, καταθέτες και δανειολήπτες (διότι το ισχυρό νόμισμα κρατούσε τον πληθωρισμό χαμηλά). Όταν όμως ξέσπασε η κρίση, η πυραμίδα των ξένων καταθέσεων στην Ισλανδία κατέρρευσε, και οι ξένοι καταθέτες άρχισαν να αποσύρουν τα χρήματα τους από τις τρεις μεγάλες Ισλανδικές τράπεζες, οι οποίες στη συνέχεια κατέρρευσαν. Το Ισλανδικό νόμισμα Κρόνα υποτιμήθηκε σημαντικά με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός να αυξηθεί επίσης σημαντικά, πάνω από 13%, ανεβάζοντας τα στεγαστικά επιτόκια στα ύψη, γύρω στα 14% με 15%. Ως αποτέλεσμα, οι δανειολήπτες παρατηρούσαν τα δάνεια τους να αυξάνονται αντί να μειώνονται με τις δόσεις. Αυτός είναι και ο λόγος που η κυβέρνηση της Ισλανδίας αποφάσισε να προσφέρει μια δόση ανακούφισης στους δανειολήπτες που είχαν πληγεί από τα ψηλά επιτόκια στα στεγαστικά τους δάνεια. Το πρόγραμμα ανακούφισης δανειοληπτών ήταν προεκλογική δέσμευση του πρωθυπουργού SigmundurGunnlaugsson, του προοδευτικού κόμματος, μια δέσμευση βεβαίως του έχει χαρίσει και την πρωθυπουργία.
Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας