Έχει λογική βάση η προειδοποίηση των Moody’s
- Details
- Category: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
- Published on Tuesday, 12 August 2014 08:30
- Written by Administrator
- Hits: 14874
Η προειδοποίηση του οίκου αξιολόγησης Moody’s πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την αντιπολίτευση, η οποία έχει μετατραπεί σε «λαϊκή χορωδία». Τα κόκκινα δάνεια (δάνεια που δεν εξυπηρετούνται για τουλάχιστον τρεις μήνες), είναι πραγματικά μια απειλή για την οικονομία, για το τραπεζικό σύστημα και για την κοινωνία γενικότερα. Είναι μια ασθένεια την οποία κρύβαμε για πολλά χρόνια χρησιμοποιώντας ένα ανόητο ορισμό για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που μας βόλευε, προσωρινά βέβαια, διότι μακροπρόθεσμα τίποτα δεν μένει κρυφό. Όπως όλοι γνωρίζουμε, τα κόκκινα δάνεια δεν είναι όλα σημερινά, υπάρχουν δάνεια που δεν εξυπηρετούνται για πολλά χρόνια.
Τα περισσότερα βεβαίως είναι πρόσφατα. Όμως, αντί να αντιμετωπίσουμε τα κόκκινα δάνεια στην ώρα τους, και να καθαρίζει η αγορά κάθε χρόνο, τα αφήναμε να συσσωρεύονταν για να φτάσουν σήμερα στα €27.5 δις και να ακολουθούν ανοδική πορεία. Τα κόκκινα δάνεια αυξάνονται διότι, ως κοινωνία δεν έχουμε ακόμα καταλήξει στον τρόπο με τον οποίο θα τα αντιμετωπίσουμε. Το χειρότερο από όλα είναι ότι δεν έχουμε ακόμα καταλάβει ότι εφόσον αυτό το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται και αφήνεται να μεγαλώνει, τότε αποτελεί πραγματική απειλή για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία. Ουσιαστικά, αν το πρόβλημα των κόκκινων δανείων δεν αντιμετωπιστεί σύντομα και αποτελεσματικά, τότε πιθανόν η χώρα να καταρρεύσει. Όμως, ακόμα και αν αντέξει, η χώρα θα διανύσει μια μακρά περίοδο ύφεσης, ανεργίας και φτώχειας, αφού 27,5 δις δεν θα είναι διαθέσιμα για επενδύσεις και κατανάλωση μέσω δανεισμού. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή, τα κόκκινα δάνεια στερούν €27.5 δις από την οικονομία. Οι τράπεζες βεβαίως δεν δανείζουν ούτως ή άλλως, λόγω υιοθέτησης αυστηρών πρακτικών δανειοδότησης, όμως όταν η οικονομία σταθεροποιηθεί θα υπάρχουν καλές επενδύσεις, και οι τράπεζες θα θέλουν να δανείσουν, διότι για αυτές, ο δανεισμός είναι επένδυση. Ο δανεισμός είναι απαραίτητο εργαλείο ανάπτυξης όταν χρησιμοποιείται με μέτρο και τα χρήματα καταλήγουν σε επενδύσεις με προοπτική. Όσο λοιπόν τα κόκκινα δάνεια αυξάνονται, τόσο λιγότερα χρήματα θα είναι διαθέσιμα για επενδύσεις και κατανάλωση. Είτε μας αρέσει είτε όχι, το πρόβλημα των κόκκινων δανείων είναι θέμα για το οποίο η κοινωνία πρέπει να αποφασίσει. Αν η κοινωνία θέλει ανάπτυξη, τότε θα πρέπει να μειώσει τα κόκκινα δάνεια, διαφορετικά θα πρέπει να συμβιβαστεί με μια μακροχρόνια ύφεση. Μια άλλη σοβαρή πτυχή του προβλήματος των κόκκινων δανείων είναι η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, η οποία μέχρι σήμερα καλύπτεται από τους ξένους επενδυτές που επένδυσαν με ρίσκο, στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Τα κόκκινα δάνεια αυξάνουν τις ζημιές των τραπεζών (τις οποίες απορροφούν οι μέτοχοι) και μειώνουν τα κεφάλαια τους, τα οποία είναι απαραίτητα για να στηρίζουν τις καταθέσεις του κόσμου. Ως γνωστόν, η κάθε τράπεζα θα πρέπει να διαθέτει ίδια κεφάλαια στο 8% των συνολικών δανείων. Κάθε φορά που τα κεφάλαια μειώνονται κάτω από το 8% των δανείων λόγω των ζημιών από τα κόκκινα δάνεια, οι μέτοχοι θα πρέπει να εισφέρουν και άλλα χρήματα στις τράπεζες. Το κούρεμα πέρυσι αύξησε τα κεφάλαια των τραπεζών κατά €6.6 δις, κυρίως Ρώσους επενδυτές, ενώ φέτος η Τράπεζα Κύπρου χρειάστηκε και κατάφερε να αντλήσει άλλο €1 δις πάλι από ξένους επενδυτές, αυτή τη φορά Αμερικάνους. Αν τα κόκκινα δάνεια συνεχίσουν να αυξάνονται και ως αποτέλεσμα οι τράπεζες χρειαστούν φρέσκα κεφάλαια, δεν είναι σίγουρο ότι θα βρεθούν επενδυτές να τα εισφέρουν.
Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας ΔΗΣΥ