Η Κύπρος έχει λάβει μέτρα κατά του τουρισμού επιδομάτων

Σε μια απόφαση σταθμό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ενέκρινε την απόφαση των Γερμανικών αρχών να απορρίψουν αίτημα Ρουμάνας μετανάστριας και του γιού της να λάβουν επιδόματα ανεργίας και πρόνοιας αντίστοιχα.  Το δικαστήριο έκρινε ότι «ένα κράτος μέλος πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αρνείται την χορήγηση κοινωνικών επιδομάτων σε οικονομικά μη ενεργούς κατοίκους της Ένωσης που ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης αποκλειστικά για την απόκτηση κοινωνικής βοήθειας από άλλο κράτος μέλος».  Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται να αξιοποιηθεί από χώρες μέλη της ΕΕ που δέχονται μεγάλους αριθμούς μεταναστών, όπως είναι η Μεγάλη Βρετανία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία αλλά και η Κύπρος.  Η Κύπρος μάλιστα δέχεται περισσότερους μετανάστες από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης, αν λάβει κανείς υπόψη το μέγεθος της.  Βεβαίως η Κύπρος έχει ήδη λάβει μέτρα πριν από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, μέτρα τα οποία περιορίζουν τη δυνατότητα των μεταναστών να λαμβάνουν επιδόματα.  Κατά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας με την εισαγωγή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, η κυβέρνηση έχει εισάξει πρόνοια με την οποία για να λάβει κανείς το επίδομα θα πρέπει να έχει πέντε χρόνια μόνιμης διαμονής στην Κύπρο.  Νόμιμη διαμονή σημαίνει ότι κάποιος εργάζεται και εισφέρει στις κοινωνικές ασφαλίσεις ή έχει τους απαραίτητους πόρους διαβίωσης χωρίς να επιβαρύνει το κράτος (π.χ. πλούσιοι συνταξιούχοι).  Αυτή η προϋπόθεση ισχύει για όλους, Κύπριους, Ευρωπαϊους, και ξένους. Αν κάποιος έχει συμπληρώσει πέντε χρόνια μόνιμης διαμονής στην Κύπρο αλλά τώρα είναι άνεργος, τότε δικαιούται το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα εφόσον είναι ικανός και διαθέσιμος για εργασία, και αν αρνηθεί να αποδεχθεί θέση εργασίας που θα του υποδείξουν οι υπηρεσίες απασχόλησης, τότε του αποκόπτεται το επίδομα.  Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι, το τι γίνεται με τους κοινοτικούς που έχουν εργαστεί στην Κύπρο για πέντε χρόνια και τώρα είναι άνεργοι, και δικαιούνται το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, και για πόσο καιρό θα μπορούν να το λαμβάνουν.  Διότι το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι ψηλότερο από το μισθό που θα μπορούσε να λάβει κάποιος κοινοτικός στη χώρα του.  Ιδιαίτερα αν έχει μαζί και την οικογένεια, τότε τα εισοδήματα που θα μπορούσαν να λάβουν μέσω του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα είναι κατά πολύ ψηλότερα.  Σε ότι αφορά το ανεργιακό επίδομα, η Κύπρος δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε Κύπριους ή μη Κύπριους.  Σύμφωνα με τους κανονισμούς για να λάβει κάποιος ανεργιακό για πρώτη φορά θα πρέπει να έχει εισφορές στις κοινωνικές ασφαλίσεις για τουλάχιστον δύο χρόνια.  Για κάθε επόμενη φορά όμως, το ανεργιακό επίδομα χορηγείται αν ο εργαζόμενος έχει εργαστεί και εισφέρει στις κοινωνικές ασφαλίσεις για 26 εβδομάδες.  Το φαινόμενο του επαναλαμβανόμενου ανεργιακού επιδόματος εγκυμονεί κινδύνους διότι, πολύ εύκολα μπορεί να τύχει εκμετάλλευσης από κοινοτικούς και Κύπριους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις και θα πρέπει να τύχει αναθεώρησης.

 

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας

Η απόφαση της ΕΚΤ μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των επιτοκίων

 

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να αγοράζει δέσμες δανείων του ιδιωτικού τομέα από τράπεζες της Κύπρου και της Ελλάδας εξασφαλίζει ρευστότητα σε πολύ χαμηλό κόστος .  Η απόφαση επιτρέπει επίσης στις τράπεζες που έχουν δανειστεί  ήδη πιο ακριβή ρευστότητα, μέσω του γνωστού ELA, να την αντικαταστήσουν με πολύ φθηνή φθηνότερη ρευστότητα.  Η ΕΚΤ δανείζει ρευστότητα στις τράπεζες της ευρωζώνης σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα,  με δύο τρόπους, μέσω της συνήθης ρευστότητας, που κοστίζει 0.15% και μέσω της έκτακτης ρευστότητας, δηλαδή μέσω του  ELA, που κοστίζει 2.75%.  Για να πάρει μια τράπεζα την συνήθη ρευστότητα, θα πρέπει να καταθέσει εξασφαλίσεις υψηλής ποιότητας, όπως κρατικά ομόλογα με ψηλή βαθμολογία.  Όταν μια τράπεζα εξαντλήσει τη δυνατότητα άντλησης συνήθης ρευστότητας, μπορεί να πάρει έκτακτη ρευστότητα από την ΕΚΤ (ELA) καταθέτοντας εξασφαλίσεις χαμηλότερης ποιότητας, όπως δέσμες ενυπόθηκων δανείων του ιδιωτικού τομέα.  Αυτό έχει κάνει η Λαϊκή για ένα 20 ολόκληρους μήνες, και η Τράπεζα Κύπρου για τρεις περίπου μήνες, για να καλύψουν την ακατάσχετη αιμορραγία καταθέσεων στο εξωτερικό, μέχρι να αποφασίσει η κυβέρνηση της αριστεράς να υπογράψει μνημόνιο.  Πέρα από την πολιτική της να χορηγεί ρευστότητα στις τράπεζες όταν αυτές το ζητήσουν, η ΕΚΤ αποφάσισε πριν δύο χρόνια, να αγοράζει κρατικά ομόλογα της Ισπανίας και της Ιταλίας για να διατηρήσει ψηλά τις τιμές τους και να μειώσει τις αποδόσεις τους, δηλαδή το κόστος δανεισμού των χωρών αυτών.  Με τον τρόπο αυτό, η Ισπανία και η Ιταλία δανείζονται ελεύθερα και αυτόνομα από τις αγορές δανεισμού με χαμηλό επιτόκιο.  Σε συνέχεια της προσπάθειας της να ενισχύσει τη ρευστότητα στην ευρωζώνη και να δημιουργήσει εγχώρια ζήτηση, να δημιουργήσει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας και να αναχαιτίσει τον αποπληθωρισμό, η ΕΚΤ αποφάσισε πριν μερικούς μήνες να αγοράζει δημόσιο χρέος αλλά και ιδιωτικό, δηλαδή δέσμες δανείων που οι τράπεζες δημιουργούσαν και πουλούσαν στις αγορές ( τα λεγόμενα καλυμμένα ομόλογα).  Πριν μερικές μέρες, η ΕΚΤ αποφάσισε να επεκτείνει την πρακτική αυτή και για τις τράπεζες της Κύπρου και της Ελλάδας, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, όπως δημοσιονομική πειθαρχεία και αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.   Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Τράπεζα Κύπρου, η οποία κουβαλά στους ισολογισμούς έκτακτο δανεισμό από την ΕΚΤ, τον γνωστό ELA, ο οποίος ανέρχεται σήμερα γύρω στα €8 δις ευρώ και κοστίζει στην τράπεζα γύρω στο 2.75%. Πριν ένα περίπου χρόνο ο ELA ήταν €11.2 δις και η τράπεζα κατάφερε να τον μειώσει στα €8 δις με το να αντικαθιστά τον ELA που κοστίζει ακριβά, με συνήθη ρευστότητα από την ΕΚΤ που κοστίζει 0.15%.  Μέχρι πρόσφατα, η ΕΚΤ αγόραζε κρατικό χρέος (κρατικά ομόλογα που κρατούσαν οι τράπεζες) στην προσπάθεια της να χορηγήσει ρευστότητα στις τράπεζες της ευρωζώνης.  Με την απόφαση της να αγοράζει και ιδιωτικό χρέος (δάνεια των τραπεζών προς ιδιώτες) από την Κύπρο και την Ελλάδα (οι οποίες θεωρούνται υψηλού ρίσκου), οι κυπριακές και ελληνικές τράπεζες μπορούν να αποκτήσουν τόση πολύ υψηλή ρευστότητα, αν την χρειαστούν.  Για τις τράπεζες που έχουν δανειστεί έκτακτη ρευστότητα μέσω του ELA, το όφελος είναι άμεσο, διότι μπορούν εύκολα να αντικαταστήσουν τον ELA που κοστίζει ακριβά, με τη συνήθη ρευστότητα που κοστίζει 0.15%.

 

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας

Το πρόγραμμα με τις χρυσές βίζες δουλεύει αλλά υπάρχει ανταγωνισμός

Οι χώρες του μνημονίου αναγνωρίζουν ότι ο καλύτερος τρόπος για γρήγορη οικονομική ανάκαμψη είναι οι ξένες επενδύσεις, αφού οι κυβερνήσεις όχι μόνο δεν αυξάνουν τις δαπάνες τους αλλά είναι αναγκασμένες να τις μειώνουν κάθε χρόνο για να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους.  Η Κύπρος για παράδειγμα, έχει υποχρέωση να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της κατά το έτος 2017, δηλαδή να καλύψει τις λειτουργικές της δαπάνες καθώς επίσης και τους τόκους επί του υφιστάμενου χρέους.  Οι ξένες επενδύσεις όμως δεν έρχονται εύκολα καθώς αποθαρρύνονται από την αβεβαιότητα που επικρατεί στις μνημονιακές χώρες.  Οι επενδύσεις δεν απαιτούν μόνο χρήματα αλλά και σταθερό οικονομικό περιβάλλον, καθώς επίσης και προοπτική.   Επειδή λοιπόν οι ξένες επενδύσεις δεν έρχονται εύκολα, οι χώρες που είναι κάτω από μνημόνιο ή έχουν περάσει από μνημόνιο, εφευρίσκουν τρόπους και κίνητρα για να ελκύουν ξένους επενδυτές και κεφάλαια.  Ένα σημαντικό εργαλείο είναι η έκδοση της «χρυσής βίζας» (goldenvisa) σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι επενδύουν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Η χρυσή βίζα εκδίδεται ή καλύτερα πωλείται σε υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι αγοράζουν ακίνητα, καταθέτουν χρήματα στις τράπεζες, επιδίδονται σε επιχειρηματικές δραστηριότητες ή/και δημιουργούν θέσεις εργασίας.   Xρυσές βίζες προσφέρουν,  Πορτογαλία και Ισπανία με αγορά κατοικίας €500,000, η Μάλτα με αγορά ακινήτου €650,000, η Ελλάδα με €250,000 και η Κύπρος με €300,000.  Η Κύπρος έχει προσφέρει και βίζες με τη μέθοδο του «άψε σβήσε» για καταθέσεις ή επενδύσεις άνω των €10 εκατομμυρίων ευρώ.  Πάντως μέχρι σήμερα η Κύπρος έχει αντλήσει γύρω στο €1 δις από αγορές Κινέζων και άλλων υπηκόων τρίτων χωρών ακινήτων στην Κύπρο.  Τουλάχιστον αυτά μας λένε οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης.  Χρυσές βίζες εκδίδουν και χώρες που δεν έχουν περάσει από μνημόνιο, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Λάτβια.  Τα προγράμματα με τις χρυσές βίζες ξεκίνησαν το 2008, αμέσως μετά την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, και οι άλλες χώρες ακολούθησαν.   Οι «χρυσές βίζες» που εκδίδονται από χώρες της Ευρώπης είναι σημαντικές για τους υπηκόους τρίτων χωρών διότι τους επιτρέπουν να ταξιδεύουν ελεύθερα στη ζώνη του Shengen, ένα γεωγραφικό χώρο ελεύθερης διακίνησης προσώπων για περίοδο τριων μηνών ανά εξάμηνο, χωρίς τη θεώρηση διαβατηρίων.  Η Κύπρος όμως δεν είναι μέρος της ζώνης του Shengen τουριστικούς λόγους, και έτσι δεν επωφελείται πλήρως από την έκδοση της «χρυσής βίζας».  Βασικά, η Κύπρος δεν εκδίδει βίζες Shengen για να μην επιτρέπει σε τουρίστες που προέρχονται από τρίτες χώρες (Ρωσία, Κίνα κλπ) να χρησιμοποιούν την Κύπρο για να επισκέπτονται άλλες χώρες της Ευρώπης, προφανώς για να ξοδεύουν περισσότερες μέρες στην Κύπρο.  Αυτή η πολιτική έχει και μειονεκτήματα βεβαίως και σηκώνει συζήτηση τι συμφέρει στην Κύπρο ως σύνολο.  Το γεγονός ότι άλλες χώρες της Ευρώπης προσφέρουν αυτό το δικαίωμα σε διεθνείς τουρίστες, αφαιρεί αρκετούς τουρίστες από την Κύπρο.  Το γεγονός ότι οι τουρίστες που χάνει η Κύπρος επιθυμούν να επισκεφθούν και άλλες χώρες της Ευρώπης κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, σημαίνει ότι έχουν και αρκετά χρήματα.  Με αυτό το σκεπτικό, η Κύπρος χάνει αρκετά χρήματα από τον ποιοτικό τουρισμό εξ’ αιτίας του ότι δεν συμμετέχει στη ζώνη του Shengen.  Ίσως να εξυπηρετούνται κάποια συμφέροντα.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας

 

 

Το κούρεμα δανείων στην Ισλανδία

Η κυβέρνηση της Ιρλανδίας έχει ανακοίνωσε πρόσφατα την έναρξη ενός προγράμματος ανακούφισης δανειοληπτών,  οι οποίοι συνάψει στεγαστικά δάνεια με επιτόκιο συνδεδεμένο με τον πληθωρισμό.  Το πρόγραμμα αυτό αναμένεται ότι θα καλύψει 69,000 από 124,000 στεγαστικά δάνεια που υπάρχουν σήμερα στο τραπεζικό σύστημα της Ισλανδίας.  Η μείωση στο κάθε δάνειο θα είναι κατά μέσο όρο €13,500 ενώ το μέγιστο ποσό της μείωσης σε ένα δάνειο δεν μπορεί να υπερβεί τις €26,000 (για μεγάλα δάνεια). Το συνολικό κόστος του κουρέματος θα είναι γύρω στα €932 εκατομμύρια και θα χρηματοδοτηθεί κατά 55% με φορολογίες στον τραπεζικό τομέα, και το υπόλοιπο 45% με αφορολόγητες συνταξιοδοτικές εισφορές στα συνταξιοδοτικά ταμεία των δανειοληπτών. 

Read more: Το κούρεμα δανείων στην Ισλανδία

Έχει λογική βάση η προειδοποίηση των Moody’s

Η προειδοποίηση του οίκου αξιολόγησης Moodys πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την αντιπολίτευση, η οποία έχει μετατραπεί σε «λαϊκή χορωδία».   Τα κόκκινα δάνεια (δάνεια που δεν εξυπηρετούνται για τουλάχιστον τρεις μήνες), είναι πραγματικά μια απειλή για την οικονομία, για το τραπεζικό σύστημα και για την κοινωνία γενικότερα.  Είναι μια ασθένεια την οποία κρύβαμε για πολλά χρόνια χρησιμοποιώντας ένα ανόητο ορισμό για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που μας βόλευε, προσωρινά βέβαια, διότι μακροπρόθεσμα τίποτα δεν μένει κρυφό.  Όπως όλοι γνωρίζουμε, τα κόκκινα δάνεια δεν είναι όλα σημερινά, υπάρχουν δάνεια που δεν εξυπηρετούνται για πολλά χρόνια. 

Read more: Έχει λογική βάση η προειδοποίηση των Moody’s

enasomatou IT Team