Ο Ασώματος που μας περιμένει
- Details
- Category: ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ
- Published on Thursday, 07 June 2012 10:20
- Written by Administrator
- Hits: 17100
Η παρουσία των Μαρωνιτών στην Κύπρο χρονολογείται στις αρχές του 8ου αιώνα. Ο ιστορικός P. Did στο βιβλίο του History of the Maronite Church, αναφέρει ότι στα τέλη του 10ου αιώνα υπήρχε στην Κύπρο μαρωνιτική κοινότητα με 30 χωριά. Νέο κύμα μαρωνιτών έφθασε και εγκαταστάθηκε στην Κύπρο μετά το 1192 όταν ο Γουίδος ο Λουζινιανός, βασιλιάς τότε των Ιεροσολύμων έγινε κυρίαρχος της. Κατά το έτος 1224 διάφοροι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι ο Μαρωνιτικός πληθυσμός της Κύπρου ανερχόταν στις 80.000 που κατοικούσε σε 60 ή κατά άλλους σε 72 χωριά.
Ο Ασώματος ήταν, κατά πάσα πιθανότητα, ένα από τα χωριά που οι Μαρωνίτες ίδρυσαν στις αρχές του 13ου αιώνα. Το όνομα του το οφείλει στον ασώματο προστάτη του, Μιχαήλ Αρχάγγελο, στο όνομα του οποίου είναι αφιερωμένη η Εκκλησία του χωριού. Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο ότι οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού κατάγονταν από το χωριό Σιαμάτ της περιοχής Τζεπάελ (Βίβλος) του Λιβάνου. Η παρουσία τους στην Κύπρο αποτέλεσε μια ανάμνηση της γης των προγόνων τους που αναγκάστηκαν κάτω από καταπιεστικές συνθήκες να την εγκαταλείψουν. Ονόμασαν και το νέο τους χωριό Σιαμάτ, που με το πέρασμα του χρόνου έδωσε την θέση του στην αντίστοιχη ελληνική ονομασία Ασώματος.
Ο Πατριάρχης Μαρωνιτών Steph. Doyailh (1670 – 1704) στο ιστορικό του έργο, ονομάζει το χωριό Σάματο ή Samatha, κάνοντας πιο σίγουρη την εκδοχή της αρχικής καταγωγής των κατοίκων του χωριού. Επίσης οι στενοί δεσμοί που διατηρούσαν παλαιότερα μεταξύ τους, μερικές από τις οικογένειες των δυο χωριών αποτελεί μια ακόμη απτή μαρτυρία.
Ο Ασώματος είναι χωριό της Επαρχίας Κερύνειας και είναι κτισμένο 25 μόλις χμ ΒΔ της Λευκωσίας. Από συγκοινωνιακής άποψης, το χωρίο συνδέεται στα δυτικά με τα χωριά Μύρτου και Καρπάσια, στα βόρεια με την Καμπυλή και τον Λάρνακα της Λαπήθου, στα ανατολικά με τον Κοντεμένο και στα νότια με τη μονή του Προφήτη Ηλία και το τουρκικό τζιφλίκι των Δύο Ποταμών.
Η γειτνίαση του χωριού με την πρωτεύουσα και το ευχερές συγκοινωνιακό δίκτυο συνέβαλαν στην σταδιακή αλλά σταθερή αύξηση του πληθυσμού του. Σύμφωνα με κάποια στοιχεία ο αριθμός των κατοίκων του χωριού το 1776 ήταν μόνο 39 , το 1841 αυξήθηκαν στους 90 και σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία του κράτους ο πληθυσμός των 191 κατοίκων του 1881 αυξήθηκε στους 240 το 1901, στους 348 το 1921 και στους 417 το 1946. Στα επόμενα 15 χρόνια λόγω της αστυφιλίας, αρκετοί κάτοικοι του χωριού θα εγκατασταθούν στη Λευκωσία, και άλλοι θα μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, γεγονός που συνέβαλε στην ανακοπή της αυξητικής πορείας του πληθυσμού του χωριού με αποτέλεσμα το 1973 οι κάτοικοι του να μην υπερβαίνουν τους 550.
Η μεγάλη σε έκταση εύφορη γη που περιστοιχίζει τον Ασώματο (το πρώτο σε αναλογία πληθυσμού χωριό της επαρχίας Κερύνειας) αποτέλεσε το βασικό λόγο της γεωργικής και κτηνοτροφικής ανάπτυξης που παρουσιαζόταν. Από κτηνοτροφικής άποψης ο Ασώματος συγκαταλεγόταν μεταξύ των κυριοτέρων κτηνοτροφικών χωριών της επαρχίας Κερύνειας.
Στο πάνω μέρος της κύριας εισόδου της Εκκλησίας του Μιχαήλ Αρχαγγέλου αναφέρεται σαν έτος ανοικοδόμησης της το 1896. Η εκκλησία αποπερατώθηκε με την ανέγερση του καμπαναριού το 1906.
Ο Ασώματος απόκτησε το δικό του Δημοτικό σχολείο προς τα τέλη του περασμένου αιώνα και συγκεκριμένα το 1884. Προηγουμένως σύμφωνα με τον Σπένσερ και τον Ι. Περιστιάνη, τα παιδιά του χωριού φοιτούσαν στο Δημοτικό σχολείο του Κοντεμένου. Το 1879 φοιτούσαν στον Κοντεμένο 22 παιδιά όλα αγόρια, από τα οποία τα 4 ήταν από τον Ασώματο.
Το 1951 ιδρύεται στον Ασώματο το σωματείο της Ένωσης Νέων Ασωμάτου. Μέσα απ’ αυτό το σωματείο οι νέοι του χωριού θα ενώσουν τα ενδιαφέροντα τους και όλοι μαζί, μονιασμένοι και αγαπημένοι, πάντοτε για το καλό του χωριού και προς το συμφέρον του σωματείου τους, με αναπτυγμένο το αίσθημα της ευθύνης και της ευγενικής άμιλλας, ανιδιοτελώς θα προσφέρουν τα μέγιστα προς το κοινωνικό σύνολο και θα συμβάλουν ουσιαστικά στην συνοχή και πολιτιστικοκοινωνική ανάπτυξη του χωριού και της μικρής τους κοινότητας γενικότερα.
Με την τουρκική εισβολή του 1974 οι πλείστοι των κατοίκων του χωριού εκδιώκονται στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου και ένας μεγάλος αριθμός, κυρίως από νέους, θα εγκατασταθούν στο εξωτερικό. Αρκετοί επίσης θα παραμείνουν εγκλωβισμένοι, φύλακες της σκλαβωμένης τους γης.
Το 1975 υπήρχαν στο χωριό 86 εγκλωβισμένοι, 65 το 1978 στα τέλη του 1983 περίπου 28 , το 2001 επτά και σήμερα 34 χρόνια μετά την τούρκικη εισβολή μόνο μια ηλικιωμένη γυναίκα.
Η εγκατάλειψη του χωριού από τους εγκλωβισμένους οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το χωριό μετατράπηκε σε στρατόπεδο των κατοχικών δυνάμεων που είχε σαν αποτέλεσμα την ισοπέδωση των πλείστων κατοικιών του χωριού και την επιβίωση των κατοίκων αδύνατη.
Η μόνη δυνατότητα που έχουν σήμερα οι κάτοικοι του χωριού να επισκεφθούν το κατεχόμενο χωριό τους είναι μόνο τις Κυριακές και κατά την ώρα της τέλεσης της θείας λειτουργίας από ιερέα που κατοικεί στον Κορμακίτη. Σημειώνεται ότι η διακίνηση των επισκεπτών εκτός από τον περίβολο της εκκλησίας απαγορεύεται αυστηρά.
Η ΕΝΩΣΗΣ ΝΕΩΝ ΑΣΩΜΑΤΟΥ σε πλήρη και αρμονική συνεργασία με την Εκκλησιαστική Επιτροπή και το Κοινοτικό Συμβούλιο καταβάλλουν κάθε δυνατή υπό τις συνθήκες προσπάθεια να διατηρηθεί η επαφή με τον κατεχόμενο Ασώματο με την ελπίδα ότι η μέρα της μόνιμης επιστροφής και επανεγκατάστασης των κατοίκων του, ως νόμιμων ιδιοκτητών και πολιτών μιας επανενωμένης Κύπρου δεν είναι μακριά.
Για το σκοπό αυτό η ΕΝΑ συνεχίζει την δράση της και τις δραστήριες ενέργειες της επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της ιδιαίτερα στην διατήρηση της επαφής και επικοινωνίας μεταξύ των κατοίκων του χωριού με έμφαση στη νέα γενιά, αλλά και της επιθυμίας για επιστροφή στον αγαπημένο ΑΣΩΜΑΤΟ.
* Το άρθρο αυτό αποτελείτε από διάφορα ντοκουμέντα του Τζόζεφ Χατζητζιοβάννη.