Η Ελλάδα βλέπει φως στο τέλος της σήραγγας

Μετά από δύο πακέτα διάσωσης και δύο κουρέματα του δημοσίου χρέους της, η Ελλάδα επιτέλους βλέπει φως στην άκρη της σήραγγας.   Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της κυβέρνησης, αλλά και των οίκων αξιολόγησης, η Ελλάδα θα εξέλθει της ύφεσης το 2014 και θα παράγει και πρωτογενές πλεόνασμα.   Πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει ότι τα έσοδα του κράτους καλύπτουν τις δαπάνες και περισσεύουν και χρήματα για καταβολή μέρους των τόκων από το τεράστιο χρέος.  Η Ελλάδα αναμένει παράλληλα ότι σε περίπου ένα χρόνο θα μπορεί να αντλήσει χρήματα από τις διεθνείς αγορές, δηλαδή, οι διεθνείς επενδυτές θα δανείζουν και πάλι την Ελλάδα σε κάποιο λογικό επιτόκιο.  Το ευχάριστο είναι ότι η Ελλάδα δεν θα δανείζεται για να καλύψει ελλείμματα αλλά για να αναχρηματοδοτεί τα χρέη που λήγουν, όπως κάνουν και οι υπόλοιπες χώρες.  Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι οι άλλες χώρες, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία, δανείζονται από τις αγορές όχι μόνο για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους αλλά και για να καλύψουν ελλείμματα.  Μετά από μια πολυετή και σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή, το κράτος δεν θα παράγει νέο χρέος.  Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν θα αυξάνει το χρέος της, το πρόβλημα που παραμένει είναι το ύψος του χρέους, το οποίο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Ελληνικής κυβέρνησης, θα μειωθεί στα €319.4 δισεκατομμύρια και θα αποτελεί το 174.5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). 

Read more: Η Ελλάδα βλέπει φως στο τέλος της σήραγγας

Πολλές χώρες επιβάλλουν δύο φορολογίες ακίνητης ιδιοκτησίας

Η Κύπρος δεν είναι η μόνη χώρα φορολογεί την ακίνητη ιδιοκτησία δύο φορές.  Αυτή η πρακτική είναι διαδεδομένη σε πολλές χώρες, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες ηπείρους.  Μια ανασκόπηση στις φορολογίες ακίνητης ιδιοκτησίας σε διάφορες χώρες αποκαλύπτει ότι οι δύο αυτές φορολογίες διέπονται από την ίδια φιλοσοφία.  Η πρώτη φορολογία ακίνητης ιδιοκτησίας επιβάλλεται σε τοπικό επίπεδο από δήμους, κομητείες, επαρχίες κλπ,  και αντικατοπτρίζει το κόστος υπηρεσιών και υποδομές που προσφέρουν οι τοπικές αρχές προς τους πολίτες τους.  Και επειδή οι υπηρεσίες και οι υποδομές που προσφέρει μια τοπική αρχή σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την ακίνητη ιδιοκτησία, η φορολογία αυτή βασίζεται στην αξία της ακίνητης περιουσίας.  Αν για παράδειγμα, ένα δήμος φτιάξει ένα ποληδατόδρομο μέσα στα γεωγραφικά όρια του δήμου ή φτιάξει παγκάκια και φωτισμό στο δημοτικό πάρκο, τότε θα πρέπει να χρεώσει τους δημότες του.  Η δεύτερη φορολογία επιβάλλεται σε εθνικό επίπεδο και χαρακτηρίζεται ως φορολογία πλούτου.  Κάποιες χώρες, όπως η Κύπρος και η Ελλάδα, επιβάλλουν τη φορολογία στην ακίνητη ιδιοκτησία χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα χρέη του ιδιοκτήτη.  Γαλλία  και Ισπανία επιβάλλουν φορολογία του καθαρού πλούτου, αφού δηλαδή αφαιρεθούν τα δάνεια, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις μορφές πλούτου, ακίνητα, καταθέσεις, μετοχές κλπ.  Ο φόρος καθαρού πλούτου μπορεί να φτάσει και το 2% επί της τρέχουσας καθαρής αξίας των περιουσιακών στοιχείων, αφού πρώτα αφαιρεθεί ένα αφορολόγητο ποσό.  Η φορολόγηση ακίνητης ιδιοκτησίας σε τοπικό επίπεδο ή το δημοτικό τέλος όπως ονομάζεται στην Κύπρο, επιβάλλεται σε όλες τις χώρες και αντικατοπτρίζει το κόστος της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι μάλιστα η σημαντικότερη πηγή εσόδων της τοπικής αρχής.  Παραδείγματα τέτοιας φορολογίας είναι το δημοτικό τέλος που επιβάλλεται στους δήμους της Κύπρου, το λεγόμενο counciltax που επιβάλλεται στις τοπικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, και στο φόρο ιδιοκτησίας που επιβάλλουν οι κομητείες στις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Read more: Πολλές χώρες επιβάλλουν δύο φορολογίες ακίνητης ιδιοκτησίας

Τα δύσκολα είναι μπροστά μας, οι κίνδυνοι παραμονεύουν

Παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος για την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος έχει ξεπεραστεί, η κατάσταση της οικονομίας χειροτερεύει κάθε μέρα.  Η συρρίκνωση της οικονομίας συνεχίζεται (-5.7% το πρώτο εξάμηνο), η ανεργία αυξάνεται (17.2% τον Αύγουστο)  και επιχειρήσεις κλείνουν η μια μετά την άλλη (15-20 την ημέρα).  Στον τραπεζικό τομέα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται, οι καταθέσεις μειώνονται, και τα δανειστικά επιτόκια παραμένουν ψηλά δυσκολεύοντας περισσότερο τους δανειολήπτες στην καταβολή των δόσεων και στην εξόφληση των χρεών τους.  

Αν και το μνημόνιο λαμβάνει υπόψη την επιδείνωση της οικονομίας, τίποτα δεν είναι σίγουρο, μπορεί εύκολα όλα να ανατραπούν.  Ακόμα και αν ακολουθήσουμε το μνημόνιο ευλαβικά, δεν είναι σίγουρο ότι θα διεξέλθουμε της κρίσης μέχρι το τέλος του 2014, όπως είναι προγραμματισμένο.  Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ακολουθώντας πιστά το μνημόνιο, θα έχουμε τις περισσότερες πιθανότητες να εξέλθουμε από την κρίση το συντομότερο δυνατό.  Όμως οι κίνδυνοι παραμονεύουν.  Όλα ξεκινούν από το βαθμό της ύφεσης στην οικονομίας, η οποία επηρεάζει την ανεργία, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα δημόσια έσοδα αλλά και τα έξοδα και το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. 

Read more: Τα δύσκολα είναι μπροστά μας, οι κίνδυνοι παραμονεύουν

Οι φορολογίες δεν αποδίδουν

Αν η βουλή ψηφίσει την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας μέχρι €40,000 με βάση τις τιμές του 1980 από τη φορολόγηση της ακίνητης ιδιοκτησίας το κράτος θα απωλέσει έσοδα της τάξης των €43 εκατομμυρίων.  Αν η βουλή ψηφίσει και την εξαίρεση από τη φορολογία της γεωργικής γης, ανεξάρτητα από τη διαμονή του ιδιοκτήτη, τότε το κράτος θα απωλέσει άλλα €24.2 εκατομμύρια.  Δηλαδή, από τα €130 εκατομμύρια που προβλέπεται ότι θα αποφέρει η φορολόγηση ακίνητης ιδιοκτησίας, αν όλοι πλερώσουν κανονικά, το ποσό μειώνεται στα €63 εκατομμύρια.  Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι το εμπειρικό ποσοστό μη συμμόρφωσης σε τέτοιες φορολογίες ανέρχεται σε 30% επί των συνολικών αναμενόμενων εσόδων, η πραγματική απόδοση του φόρου ιδιοκτησίας θα κυμανθεί γύρω στα €43 εκατομμύρια.  Το ποσό αυτό απέχει κατά πολύ από τα €98.5 εκατομμύρια που απαιτούνται από την τροϊκα για το έτος 2013. Βασικά, τα δημόσια οικονομικά θα παρουσιάσουν επιπρόσθετο έλλειμμα της τάξης των €55 εκατομμυρίων και η τροϊκα θα απαιτήσει όπως ληφθούν άμεσα επιπρόσθετα μέτρα για να καλύψουν το ποσό αυτό.  Και επειδή οι φορολογίες αργούν να αποδώσουν, η τροϊκα θα απαιτήσει περικοπές από τις δαπάνες του δημοσίου.  Στο παρόν στάδιο η τροϊκα δεν θα μας εισηγηθεί από πού πρέπει να προέλθουν οι εξοικονομήσεις, αλλά θα αφήσει την κυβέρνηση να αποφασίσει.  Η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει εκ νέου όλες τις δαπάνες του δημοσίου , για να αποφασίσει από πού θα περικόψει τα €55 εκατομμύρια.  Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι οι όποιες εξοικονομήσεις δεν θα προέλθουν από φορολογίες αλλά ούτε και από μειώσεις μισθών, αλλά από σπατάλες. 

Read more: Οι φορολογίες δεν αποδίδουν

Οι τράπεζες δεν δανείζουν διότι δεν έχουν χρήματα

Για να μπορεί μια τράπεζα να λειτουργήσει, θα πρέπει διαθέτει κεφαλαιακή επάρκεια και ικανοποιητική ρευστότητα και να την εμπιστεύονται οι καταθέτες με τις καταθέσεις τους.   Κεφαλαιακή επάρκεια σημαίνει ότι μια τράπεζα πρέπει να διαθέτει ίδια κεφάλαια (χρήματα των μετόχων) τουλάχιστον ίσα με το 9% των συνολικών δανείων.  Ρευστότητα είναι τα χρήματα που διαθέτει μια τράπεζα για να κάνει επιπρόσθετα δάνεια, κυρίως από καταθέσεις.  Μια τράπεζα είναι υποχρεωμένη να διατηρεί το 20% των καταθέσεων της σε ρευστά διαθέσιμα, έτσι αν θέλει να χορηγήσει επιπρόσθετα δάνεια θα πρέπει να έχει επιπρόσθετες καταθέσεις.  Για παράδειγμα, μια τράπεζα με 100 ευρώ καταθέσεις, μπορεί να δανείσει μέχρι και 80 ευρώ, και θα πρέπει επίσης να διαθέτει ίδια κεφάλαια ίσα με το 7.2 ευρώ (9% επί των δανείων).  Στο πιο πάνω παράδειγμα η τράπεζα έχει εξαντλήσει τα περιθώρια δανεισμού (80% επί των καταθέσεων), και για να μπορέσει να χορηγήσει και άλλα δάνεια, χρειάζεται περισσότερες καταθέσεις.  Η τράπεζα μπορεί επίσης να χορηγήσει νέα δάνεια αν μπορέσει να εξασφαλίσει χρήματα από δάνεια, είτε με την έκδοση ομολόγων, είτε από άλλες τράπεζες, μέσω της διατραπεζικής αγοράς.  Μπορεί επίσης μια τράπεζα να δανειστεί απ’ ευθείας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όμως αυτή η πηγή χρηματοδότησης θεωρείται ως το τελευταίο καταφύγιο και θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε περιόδους έκτακτης ανάγκης. 

Read more: Οι τράπεζες δεν δανείζουν διότι δεν έχουν χρήματα

enasomatou IT Team